تركهاى نجم آباد آذربايجان-ساوجبلاغ

سؤزوموز

تركهاى نجم آباد آذربايجان-ساوجبلاغ

دهستان نجم آباد از توابع بخش نظرآباد شهرستان ساوجبلاغ آذربايجان است. شهرستان ساوجبلاغ همراه با مناطق ديگر ترك نشين جزيى از آذربايجان است كه در استان تهران قرار دارد.

در روزنامه ايران خانم عذرا روزبان تحت نوشته اى بنام "نفوذ زبان آذرى در نجم آباد – اختلاط شهد و شكر" اطلاعات جالبى در باره تركهاى اين بخش از آذربايجان مىدهند كه آنرا- علي رغم داشتن اشتباهات متعدد- عينا در زير مي آورم (در داخل پارانتز املا كلمه با الفباى استاندار تركى را من اضافه كردم):

نفوذ زبان آذرى در نجم آباد – اختلاط شهد و شكر

مردم نجم آباد به دليل نزديكى با استان قزوين علاوه بر زبان فارسى همگى زبان تركى را مىدانند. زبان تركى در اين روستا فاقد لهجه است و اصطلاحات تركى آنها بعضا بسيار متفاوت از واژه هاى مردمان ساكن در مناطق آذرى است. آنچه در پى مىآيد برخى از واژه هاى مردمان روستاست.

قازماق=ته ديگ
چاناق=كاسه گلى
ميسك=سطل
اوزوم=انگور
چورك (چؤره ك)=نان
قانشار=نزديك شدن
خاور چايى=غذاى بين صبحانه و ناهار
شب چروك=تنقلات شب هاى زمستان(شامل گردو٫ كشمش٫ سنجد)
يميش (يئميش)=كشمش
عيده(اييده)=سنجد
كوركن (كوره كن)=داماد
گلين=عروس
قاى ننه (قايين آنا)=مادر شوهر
قاين آتا (قايين آتا)=پدر شوهر
بالدوز (بالديز)=خواهر شوهر
قارپوز(قارپيز)=هندوانه
كالك (كله ك)=خربزه
خرچه (خيرچا)=خربزه نارس
بيزو (بيزوو)=گوساله
گحچى (گئچى)=بزغاله
قويون=گوسفند
ايلان=مار
چاموش=كفش
دون=كت
پيشيك=گربه
دوشان (دووشان)=خرگوش
قورت=گرگ
تويوق=مرغ
كوعرچين (گؤوه رچين)=كبوتر
عكز (اكيز)=دوقلو

با تشكر از خانم عذراروزبان چند توضيح از من:

1- مردم نجم آباد تركى را نه به سبب نزديكى با قزوين مىدانند ٫ بلكه به اين سبب مىدانند كه ترك هستند.

2- علاوه بر آنكه تركى مردم ترك نجم آباد لهجه اى از زبان تركى است كه مشابه آن در جنوب آذربايجان (مركزى٫ تهران٫ قم و همدان)صحبت مىشود بلكه بعضى از تلفظ هاى ايشان مثل تلفظ مردم تركيه است (قارپوز به جاى قارپيز)٫

3- تمام كلمات و اصطلاحات تركى آنها (از آن جمله آنچه در بالا آورده شده است) دقيقا عين كلمات و واژگان تركهاى ديگر مناطق آذربايجان و ايران و قفقاز و عراق است.

4- حتى بعضى كلمات تركهاى نجم آباد عينا در زبان تركهاى تركيه نيز وجود دارد (مثل چاناق٫ ميسك٫ كلك٫ و غيره)

مثلا كلمه چروك در زبان تركهاى تركيه به شكل چئرئز وجود دارد. چئرئز از كلمه tsiros kseros به معنى قورو يئميش است٫ چيريز كلمه اى يونانى به معنى خشك٫ خشكيده است. اشتراك اين كلمات و حتى لهجه تركهاى اين ناحيه آذربايجان با زبان تركهاى تركيه حكايت از ريشه محتمل تركهاى اين ناحيه از تركيه فعلى است.

---